انتخاب راکت مناسب یکی از مهمترین دغدغههایی است که ذهن افراد را هنگام شروع یادگیری تنیس به خود مشغول میکند. حتی بازیکنان حرفهای نیز ممکن است در انتخاب راکت دلخواه خود دچار تردید شوند. راکت مناسب علاوه بر اینکه مانع بروز مصدومیت میشود، به شما کمک خواهد کرد تا از قابلیتهای خود حداکثر بهره را ببرید. بنابراین انتخاب دقیق راکت تنیس میتواند نقشی تعیینکننده در مسیر یادگیری شما ایفا کند. اما پیدا کردن راکت مناسب از میان بیش از بیست برند تولیدکننده و صدها مدل متنوع به هیچ عنوان کار آسانی نیست، به همین دلیل بهتر است قبل از خرید، با انواع راکتهای تنیس و ویژگیهای مختلف آنها آشنا شوید.
در انتخاب راکت تنیس عوامل بسیاری موثر هستند که مهمترین آنها عبارتند از:
۱. مهارت و سطح بازی بازیکن
۲. ویژگیهای فیزیکی بازیکن نظیر قد، وزن و جثه
۳. سبک بازی و نوع ضربات بازیکن
به منظور انتخاب راکت مناسب باید رابطه این عوامل را با مشخصات فنی راکتها مانند وزن، مساحت صفحه راکت، نقطهی تعادل، الگوی زهکشی و … بدانیم. این مشخصات معمولا بر روی بدنه راکت درج میشوند که در ادامه این مطلب هر یک از آنها را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
راکت قدرتی به بازیکن اجازه میدهد تا با صرف انرژی کمتر ضربه قویتری به توپ بزند، اما این ویژگی در عین حال باعث میشود که بازیکن کنترل کمتری بر روی ضربات خود داشته باشد. راکتهای قدرتی بیشتر مناسب افراد تازهکار هستند که از تکنیک و قدرت کافی برای اجرای ضربات خود بهره نمیبرند و به کمک راکت برای ایجاد نیروی لازم نیاز دارند. در مقابل، راکت کنترلی قدرت کمتری تولید میکند اما این ویژگی سبب میشود بازیکن ضربات خود را با دقت و کنترل بیشتری اجرا کند. از آنجاکه راکتهای کنترلی بیشتر مناسب بازیکنان حرفهای میباشند به آنها راکتهای «حرفهای» نیز گفته میشود.
اما اگر راکتی ترکیبی از ویژگیهای دو گروه قبلی را ارائه دهد، در دسته راکتهای تعادلی و یا تویینر (Tweener) جای میگیرد. راکتهای تعادلی، مناسب افرادی هستند که به تازگی به ورزش تنیس روی آوردهاند و یا به صورت تفریحی و آماتور بازی میکنند
جنس راکت تنیس
در گذشته و برای مدتی طولانی راکتهای تنیس از چوب ساخته میشدند. اما با پیشرفت تکنولوژی، مواد سبکتر مانند استیل، آلومینیوم، گرافیت و تیتانیوم به تدریج جایگزین چوب در ساخت راکت شدند. در حال حاضر اکثر راکتهای موجود در بازار از جنس گرافیت (الیاف کربن) ساخته میشوند. راکتهای گرافیتی مقاوم و سبک هستند و ارتعاش ناشی از ضربه را به خوبی جذب میکنند. استفاده از راکتهای آلومینیومی پیش از راکتهای گرافیتی رواج یافت، ولی به دلیل خاصیت ارتجاعی آلومینیوم که سبب کنترل پایین راکت میشود، این راکتها هیچگاه در بین بازیکنان حرفهای محبوبیت پیدا نکردند. راکتهای آلومینیومی در جذب ارتعاش ناشی از ضربه نیز به خوبی راکتهای گرافیتی عمل نمیکنند که این مسئله در استفاده مداوم میتواند منجر به مصدومیت شود. با این حال راکتهای آلومینیومی همچنان به علت قیمت ارزان و استحکام بالا، انتخاب مناسبی برای افراد تازهکار و کسانیکه به صورت تفریحی بازی میکنند، به حساب میآیند.
اندازه صفحه راکت تنیس (Head Size)
سر و یا صفحه راکت به محدوده بیضی شکلی که شبکهی زهها را در خود جای داده است، اطلاق میشود. مساحت صفحه راکت با واحد اینچ مربع (.sq. in) یا سانتیمتر مربع (cm2) اندازهگیری میگردد. اندازهی سر راکت معمولا (اما نه همیشه) با سطح بازی بازیکنان رابطه مستقیم دارد؛ بدین معنی که راکتهای با سایز صفحه بزرگ (عموما بیش از ۱۰۵ اینچ مربع) برای بازیکنان مبتدی و مسن و راکتهای با اندازههای متوسط و کوچک برای تمامی سطوح (مبتدی، نیمهحرفهای و حرفهای) مناسب هستند. راکتهای با سایز صفحه کوچک امروزه کمتر مورد استفاده قرار میگیرند. صفحهی بزرگتر، ناحیهی وسیعتری را برای ضربه زدن در اختیار بازیکن قرار میدهد. این ویژگی به بازیکنان مبتدی که زمانبندی (تایمینگ) خوبی ندارند، کمک میکند تا ضربات خود را بهتر اجرا کنند و مهارت خود را به تدریج بهبود ببخشند. صفحه بزرگتر همچنین قدرت بیشتری تولید میکند که این به معنای کنترل کمتر خواهد بود.
طول راکت تنیس (Racquet Length)
طول راکت عبارت است از فاصله سر تا انتهای دسته آن که با واحدهای سانتیمتر و یا اینچ بیان میگردد. راکتهای بزرگسالان قانونا میتوانند بین ۲۷ تا ۲۹ اینچ (۶۸.۸ تا ۷۳.۷ سانتیمتر) طول داشته باشند، اما طول اغلب راکتهای موجود در بازار ۲۷ اینچ است. طول بیشتر سبب افزایش قدرت راکت میشود و امکان دسترسی به توپهای دورتر را فراهم میکند. راکتهای بلندتر برای اینکه قابل استفاده باشند باید از نمونههای مشابه خود که از طول استاندارد بهره میبرند، سبکتر باشند.
ضخامت فریم راکت تنیس (Racquet Beam)
ضخامت فریم راکت با میزان استحکام بدنه راکت رابطه مستقیم و با میزان انعطافپذیری آن رابطه معکوس دارد؛ ضخامت بیشتر بدنه راکت استحکام آن را افزایش میدهد که این یعنی راکت هنگام برخورد با توپ به میزان کمتری دفرمه میشود. دفرمه شدن بدنه راکت باعث اتلاف انرژی ضربه میگردد، بنابراین راکتهایی که فریم ضخیمتری دارند (به دلیل انعطاف کمتر) قدرت بیشتری تولید میکنند. راکتهای کنترلی به طور معمول کمتر از ۲۲ میلیمتر و راکتهای قدرتی بیش از ۲۸ میلیمتر ضخامت دارند. راکتهای تعادلی نیز دارای ضخامتی بین ۲۳ تا ۲۷ میلیتر هستند. به افراد مبتدی توصیه میشود راکتی با ضخامت حداقل ۲۲ میلیمتر انتخاب کنند.
وزن راکت تنیس (Racquet Weight)
وزن راکت مهمترین و ملموسترین فاکتور در انتخاب راکت است. به طور کلی میتوان گفت که هر چه راکت سنگینتر باشد، قدرت بیشتر و ثبات بالاتری دارد و شوک (لرزش) کمتری را به هنگام ضربه به دست بازیکن منتقل میکند. در مقابل، راکت سبکتر قابلیت مانور بیشتری دارد و بازیکن میتواند آن را راحتتر و با سرعت بیشتری به حرکت دربیاورد. از همین رو میتوان گفت که وزن راکت نیز همانند اندازهی سر راکت، با سطح و مهارت یک بازیکن رابطه مستقیم دارد؛ بازیکنان مبتدی بهتر است با راکتهای سبک بازی کنند، چراکه میتوانند بدون صرف نیروی زیاد ضربات خود را اجرا کنند. راکتهای با وزن متوسط و سنگین بیشتر مناسب بازیکنان نیمهحرفهای و حرفهای میباشند که قدرت کافی برای به حرکت درآوردن راکت را دارند.
علاوه بر سطح بازی، جثه و توانمندی فیزیکی بازیکن نیز در انتخاب وزن راکت موثر است. به طور معمول آقایان و افرادی که جثه بزرگتری دارند از راکتهای سنگینتر و خانمها و افرادی که جثه کوچکتری دارند از راکتهای سبکتر استفاده میکنند. توصیه میشود آقایان برای شروع راکتی با وزن بین ۲۸۰ تا ۳۱۰ و خانمها راکتی با وزن بین ۲۵۵ تا ۲۸۵ گرم انتخاب کنند.
تعادل یا بالانس راکت تنیس (Racquet Balance)
بالانس راکت به ما نشان میدهد که وزن راکت در کدام قسمت آن متمرکز شده است. اگر انباشت جرم راکت در قسمت بالایی آن واقع شده باشد، راکت را اصطلاحا «سر سنگین» و اگر در دسته یا پایین آن باشد، «سر سبک» مینامیم. در صورتیکه وزن راکت به طور یکنواخت در کل آن توزیع شده باشد راکت «تعادلی» نامیده میشود